Những khó khăn trong năm đầu tại Đức và cách vượt qua

Năm đầu tiên đặt chân tới Đức, với nhiều bạn, đó là hành trình đáng nhớ nhất, cũng là giai đoạn thử thách nhất trong cả quá trình học tập và làm việc tại xứ sở châu Âu này. Bởi mọi thứ đều mới: ngôn ngữ, văn hoá, công việc, thời tiết, và cả cách chúng ta phải tự lập hoàn toàn.

Những khó khăn ấy là điều không thể tránh, nhưng nếu hiểu và chuẩn bị trước, chúng ta sẽ dễ dàng vượt qua hơn và biến năm đầu tiên thành nền tảng vững chắc cho những năm tiếp theo.

1. Rào cản ngôn ngữ - thử thách lớn nhất

Dù nhiều bạn đã học tiếng Đức đến trình độ B1 tại Việt Nam, nhưng khi sang Đức mới thấy: người Đức nói rất nhanh, phát âm khác biệt giữa các vùng, và đặc biệt là họ nói nhiều từ viết tắt, tiếng lóng. Việc nghe - hiểu trong công việc, nói chuyện với đồng nghiệp, hay chỉ đơn giản là đi mua đồ, hỏi đường… đều trở nên khó khăn.

Nhiều bạn rơi vào cảm giác “hiểu mà không nói được”, biết nghĩa nhưng không phản xạ kịp.

Cách vượt qua:

• Dành thời gian nghe tiếng Đức thực tế mỗi ngày: xem phim có phụ đề Đức, nghe podcast, xem YouTube của người bản xứ.

• Chủ động giao tiếp, dù có sai cũng không sao. Người Đức rất tôn trọng sự cố gắng.

• Ghi chú lại các cụm từ thường dùng trong công việc và đời sống. Mỗi ngày học 5–10 từ mới từ chính môi trường xung quanh.

Hãy nhớ: nói sai mới biết mình sai chỗ nào – im lặng mãi sẽ chẳng bao giờ tiến bộ.

2. Sốc văn hoá & nỗi nhớ nhà

Khi bước chân sang Đức, điều đầu tiên nhiều bạn cảm nhận là “mọi thứ đều khác”. Người Đức sống nguyên tắc, đúng giờ, đề cao tính cá nhân. Không ai tự nhiên hỏi han, không ai tùy tiện giúp đỡ nếu mình không lên tiếng. Điều này khiến nhiều bạn cảm thấy lạc lõng, cô đơn, đặc biệt là vào mùa đông lạnh lẽo, khi trời tối từ 4 giờ chiều.

Xa gia đình, xa bạn bè, bữa cơm quen thuộc, tiếng Việt thân thương, nỗi nhớ nhà dần lớn lên mỗi ngày.

Cách vượt qua:

• Duy trì liên lạc với gia đình qua video call, nhưng đừng quá lệ thuộc, hãy coi đó là nguồn động viên chứ không phải điểm tựa duy nhất.

• Tìm đến cộng đồng người Việt hoặc hội sinh viên, hội du học sinh tại địa phương. Họ là nơi chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ rất nhiều khi bạn mới sang.

• Tham gia hoạt động của trường, lớp, không chỉ để hòa nhập mà còn giúp mở rộng mối quan hệ.

Một người bạn mới, một buổi dạo phố, một lời chào “Hallo!” thân thiện cũng đủ khiến ngày hôm đó trở nên dễ chịu hơn rất nhiều.

3. Áp lực công việc & học nghề

Với những bạn đi theo chương trình Ausbildung (học nghề), năm đầu tiên thực sự là “cuộc chiến” giữa lý thuyết và thực hành. Bạn vừa phải học ở trường, vừa phải làm việc thực tế tại cơ sở đào tạo.

Ở Đức, phong cách làm việc rất kỷ luật: đúng giờ, làm hết việc trong ca, không sử dụng điện thoại, không nói chuyện riêng. Nhiều bạn Việt Nam ban đầu thấy “cứng nhắc”, nhưng sau dần mới hiểu đó là nền tảng để họ đạt hiệu quả cao.

Cách vượt qua:

• Đừng ngại hỏi khi không hiểu. Người Đức đánh giá cao sự chủ động và cầu tiến.

• Ghi chép lại quy trình công việc, thao tác, từ vựng chuyên ngành, những điều này cực kỳ hữu ích.

• Đặt mục tiêu nhỏ mỗi tuần, ví dụ: “Hiểu thêm 10 từ nghề”, “Làm thành thạo một kỹ năng mới”.

Cứ từng bước một, bạn sẽ thấy mình tiến bộ rõ rệt và chính sự tiến bộ ấy mang lại niềm vui mỗi ngày.

4. Khó khăn tài chính

Mức lương học nghề hoặc thời vụ ở Đức tuy cao hơn Việt Nam, nhưng chi phí sinh hoạt cũng không hề nhỏ. Tiền thuê nhà, bảo hiểm, vé tàu, ăn uống, internet… đều cần chi tiêu hợp lý. Nhiều bạn mới sang chưa quen nên thường tiêu quá tay trong vài tháng đầu.

Cách vượt qua:

• Lập kế hoạch chi tiêu cụ thể hàng tháng. Ghi rõ: “Ăn uống - Nhà ở - Đi lại -Dự phòng - Gửi về nhà”.

• Tận dụng đồ cũ, mua vé tàu giảm giá, chọn siêu thị tiết kiệm như Aldi, Lidl.

• Nếu được, có thể làm thêm hợp pháp vào cuối tuần, nhưng phải đảm bảo không ảnh hưởng việc học.

Tiết kiệm không có nghĩa là sống khổ mà là biết ưu tiên cho những điều thực sự quan trọng.

5. Khí hậu & sức khỏe

Mùa đông ở Đức có thể xuống tới âm độ, trời lạnh và ít nắng. Điều này khiến nhiều bạn Việt Nam dễ mệt mỏi, buồn chán, thậm chí bị “trầm cảm mùa đông”. Cộng thêm việc thay đổi khẩu vị, đồ ăn Tây nhiều bơ sữa, ít gia vị khiến cơ thể chưa kịp thích nghi.

Cách vượt qua:

• Giữ thói quen tập thể dục nhẹ nhàng: đi bộ, chạy bộ, tập yoga trong nhà.

• Ăn uống lành mạnh, bổ sung vitamin D, rau xanh và trái cây.

• Giữ ấm cơ thể đúng cách – đặc biệt là bàn chân và cổ.

Sức khỏe là nền tảng cho mọi thứ, hãy chăm sóc bản thân trước khi chăm sóc giấc mơ.

6. Bài học lớn nhất sau năm đầu tiên

Năm đầu tiên ở Đức không chỉ là khoảng thời gian thử thách, mà còn là hành trình trưởng thành thật sự. Bạn học được cách tự lập, tự chăm sóc, tự quyết định và chịu trách nhiệm cho chính mình.

Bạn hiểu rằng, thành công ở xứ người không đến từ may mắn, mà đến từ sự kiên trì, học hỏi và thích nghi từng ngày.

Sẽ có những ngày bạn thấy nhớ nhà đến rơi nước mắt, thấy bất lực khi không hiểu người đối diện nói gì, thấy mệt mỏi vì công việc quá nhiều. Nhưng rồi một sáng, bạn nhận ra mình đã bắt chuyện bằng tiếng Đức tự nhiên, đã được đồng nghiệp khen “gut gemacht!”, đã tự tin đi tàu, tự nấu ăn, tự lo mọi thứ.

Đó chính là thành quả lớn nhất của năm đầu tiên – không phải tấm bằng, mà là bản lĩnh của chính bạn.

Không ai sang Đức mà dễ dàng ngay từ đầu. Nhưng nếu bạn dám bước ra khỏi vùng an toàn, dám kiên trì và tin vào bản thân, bạn sẽ thấy mình trưởng thành nhanh hơn bao giờ hết.

Năm đầu tiên có thể vất vả, nhưng chính nó sẽ dạy bạn bài học quý giá nhất: Muốn đi xa phải học cách đứng vững trước gió.